Ryzyko zawodowe personelu medycznego w miejscu pracy. Konferencja w Lublinie
W 2018 roku w województwie lubelskim inwazyjna choroba pneumokokowa (IChP) u 50% pacjentów wywołała posocznicę tzw. Sepsę a u 30%[i] zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Podobne statystyki towarzyszą inwazyjnej chorobie meningokokowej (IChM). Z kolei w 2017 roku w wyniku posocznicy meningokokowej doszło do zgonu 3 osób.[ii] Niezależnie od wieku pacjenta każdy przypadek zakażenia tą bakterią bezwzględnie wymaga leczenia szpitalnego. Personel medyczny jest grupą zawodową szczególnie narażoną na bezpośredni i stały kontakt z groźnymi chorobami zakaźnymi stanowiącymi bezpośrednie zagrożenie ich życia i zdrowia. Eksperci wskazują 3 działania profilaktyczne, w tym jako najbardziej skuteczne – szczepienia ochronne. Inne to unikanie kontaktu z chorymi oraz przyjmowanie antybiotykoterapii po kontakcie z osobą zakażoną. Niestety w przypadku białego personelu kontakty z osobami chorymi są nieuniknione, a przyjmowanie antybiotyków negatywnie wpływa na zdrowie, w tym obniża ich odporność. W efekcie zwiększa również ich absencję zawodową. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Działania profilaktyczne przynoszą również wiele korzyści finansowych, ekonomicznych i wizerunkowych.
Podczas konferencji, która odbyła się 28 października w Lublinie, środowisko medyczne oraz przedstawiciele szerokorozumianych pracodawców dyskutowali o profilaktyce chorób zakaźnych oraz o priorytetach zdrowotnych pracodawców z województwa lubelskiego. Eksperci zwracali szczególną uwagę na personel medyczny, który podczas wykonywania podstawowych obowiązków zawodowych jest szczególnie narażony na stały i bezpośredni kontakt z chorymi oraz materiałem zakaźnym. Na spotkaniu edukacyjnym przedstawiono również dobre przykłady profilaktyki zakażeń inwazyjnych pracowników ochrony zdrowia, korzyści i aspekty prawne dla pracodawców oraz wytyczne i przykłady realizacji programów zdrowotnych.
– Na choroby zakaźne narażony jest każdy z nas. Jednak to pracownicy szpitali, przychodni czy laboratoriów przebywają na co dzień w środowisku kumulującym wszelkie biologiczne czynniki chorobotwórcze. Obecnie najwięcej mówi się o zdrowiu pacjentów zapominając, że to właśnie biały personel należy do grupy najwyższego ryzyka. Pracownicy służby medycznej realizując swoje obowiązki zawodowe każdego dnia spotykają się z różnorodnymi przypadkami zachorowań, które stale narażają ich na zakażenia. Do infekcji może dojść w każdych okolicznościach – poprzez przypadkowe skaleczenie, kontakt z materiałem biologicznym czy patogenami chorobotwórczymi stale obecnymi w zamkniętej przestrzeni szpitalnej. Wszystko to stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników, dlatego bezwzględnym obowiązkiem pracodawcy jest podejmowanie takich działań, które w należyty sposób ochronią ich przed tym niebezpieczeństwem. Jako Ordynator Oddziału Chorób Zakaźnych jestem pełna obaw o zdrowie mojego personelu i dostrzegam ogromną potrzebę jego ochrony. Na co dzień mamy styczność z wieloma chorobami, w tym na przykład wywoływanymi przez groźną bakterię meningokokową, która ze względu na uogólniony charakter i piorunujący przebieg może doprowadzić do zapalenia opon mózgowych, śpiączki, a nawet śmierci. Dlatego uważam, że tylko konsekwentne prowadzenie programów zdrowotnych wśród personelu, a zwłaszcza szczepień ochronnych rekomendowanych dla konkretnych grup zawodowych, skutecznie zabezpieczy przed zagrożeniami wynikającymi z charakteru wykonywanej pracy. Pamiętajmy, że jedynie kompleksowe zabezpieczenie personelu medycznego może zapewnić skuteczną ochronę zarówno pracownikom, jak również ich pacjentom – poinformowała dr n. med. Barbara Hasiec, ordynator oddziału chorób zakaźnych dziecięcych Szpitala SPSW im. Jana Bożego w Lublinie.
Obecni na spotkaniu eksperci przedstawili korzyści z wdrażania programów polityki zdrowotnej. Zabezpieczenie pracowników przed chorobami zakaźnymi oraz zapewnienie im bezpiecznych warunków pracy to obowiązek każdego pracodawcy, który reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r.
Wymienionym przykładem skutecznego zabezpieczania pracowników z grup ryzyka była inicjatywa Okręgowej Izby Lekarskiej w Lublinie, którą podjęła uchwałę dotyczącą finansowania szczepień członków Lubelskiej Izby Lekarskiej (LIL). Projekt obejmuje pokrycie 90% poniesionych kosztów szczepień przez jednego członka LIL do łącznej maksymalnej kwoty 200 zł. Dodatkowo każdy pracownik LIL może wskazać do zabezpieczenia swoje dzieci do 18 r.ż. lub współmałżonka.
Efektem spotkania była deklaracja ekspertów wspólnego opracowania rekomendacji dot. wdrożenia programów szczepień białego personelu w placówkach medycznych zlokalizowanych na terenie województwa lubelskiego.
Konferencja została zorganizowana pod patronatem Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego, Lubelskiej Izby Lekarskiej, Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych-Pracodawców, Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy oraz Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia Pracowników Służb BHP.
[i] OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO ZA I PÓŁROCZE 2018 ROKU [ii] OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO ZA ROK 2017