W 2018 roku zapadalność na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) i boreliozę na terenie województwa opolskiego była wyższa w porównaniu z danymi krajowymi. Konferencja ZCP w Opolu
Z danych epidemiologicznych Wojewódzkiej Stacji-Sanitarno Epidemiologicznej w Opolu wynika, że w minionych latach w województwie występowała większa liczba zachorowań na boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu w porównaniu z danymi krajowymi. Dlatego partnerzy projektu „Zdrowie Człowiek Profilaktyka” we współpracy z Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Opolu oraz z Państwową Inspekcją Sanitarną zorganizowali 4 października w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego w Opolu konferencję pt.: „Rola Jednostek Samorządu Terytorialnego i pracodawców w profilaktyce chorób zakaźnych. Priorytety zdrowotne dla województwa opolskiego, wytyczne, dobre przykłady”.
Podczas spotkania omówiono sytuację epidemiologiczną mieszkańców oraz pracowników w województwie opolskim, w tym gównie osób, które szczególnie narażone są na ukąszenia przez kleszcze. Wśród nich są służby mundurowe, pracownicy zarządów dróg miejskich, leśnicy, pracownicy firm budowlanych, tartaków czy firm specjalizujących się w zagospodarowywaniu terenów zielonych. Eksperci alarmowali, że sytuacja jest niepokojąca, ponieważ zarówno borelioza jak i wirus kleszczowego zapalenia mózgu powodują niesprawność neurologiczną i długotrwałą niezdolność do pracy.
- Kleszcze są pajęczakami, które mogą przenosić wiele gatunków bakterii, wirusów i niektórych pierwotniaków chorobotwórczych. Spośród licznych drobnoustrojów przenoszonych przez kleszcze istotne znaczenie w patologii człowieka w Europie Środkowej mają: bakteria Borrelia burgdorferi wywołująca boreliozę, która jest najczęstszą zakaźną chorobą zawodową w Polsce, oraz wirus KZM odpowiedzialny za ciężkie zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, powodujące rozwój poważnych powikłań neurologicznych. W przypadku boreliozy rzadko dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, a wyjątkowo rzadko do zagrażających życiu powikłań. Najczęściej mamy do czynienia z postacią skórną choroby – rumieniem wędrującym. Z kolei KZM, choć występuje dużo rzadziej, często wiąże się z koniecznością długotrwałej rehabilitacji i czasową, a niekiedy nawet trwałą niezdolnością do pracy – poinformowała Marta Rorat, st. Asystent I Oddziału Zakaźnego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Gromkowskiego we Wrocławiu, p.o. Kierownika Zakładu Prawa Medycznego przy Katedrze Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Podczas konferencji prelegenci podkreślali jak ważna jest rola pracodawców w ochronie pracowników przed chorobami zakaźnymi, którymi mogą się zarazić podczas wykonywania pracy.
- Należy rozważyć, czy potencjalnie podczas wykonywania czynności, pracownik może być narażony na kontakt ze szkodliwymi czynnikami. Oceniając, czy pracownik jest narażony na działanie czynników biologicznych, należy wziąć pod uwagę nie tylko rodzaj stanowiska pracy, ale rodzaj czynności rzeczywiście wykonywanych na tym stanowisku. Pracodawcy zapominają o skutecznym sposobie zapobiegania, jakim są szczepienia ochronne. Jest to relatywnie tani a niezwykle skuteczny i długotrwały sposób profilaktyki. Najczęściej pracodawcy zabezpieczają środki ochrony indywidualnej pracownikom pracującym w narażeniu. Dodanie do tego szczepień ochronnych na pewno jeszcze skuteczniej zabezpieczy pracownika i zmniejszy prawdopodobieństwo strat/kosztów wynikających z absencji wywołanej niezdolnością do pracy. Dlatego też coraz częściej otrzymujemy informacje z różnych branż o finansowaniu szczepień ochronnych przez pracodawców zabezpieczających grupy pracowników z różnych sektorów. Są to bardzo ważne działania, które zwracają uwagę na ten rodzaj profilaktyki. Szczepienia często kojarzone są z okresem dzieciństwa – ale także ludzie dorośli mogą i powinni stosować ten sposób zabezpieczenia przed chorobami. – mówi dr n. med. Urszula Posmyk, Kierownik Oddziału Epidemiologii Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu.
Sposobem na uniknięcie przykrych skutków choroby jest zapobieganie im, a najskuteczniejszym sposobem na to są szczepienia ochronne. W przypadku chorób odkleszczowych w Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko KZM, po przyjęciu której u osób szczepionych powstają swoiste przeciwciała chroniące przed neuroinfekcjami spowodowanymi wirusem KZM. Badania dowodzą, że prawidłowo prowadzone szczepienia przeciwko KZM powodują u szczepionych trwałą odporność.
Na zakończenie Marta Rorat dodała, że: Obowiązkiem pracodawcy jest dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy pracownika, poprzez zastosowanie wszelkich możliwych środków eliminujących narażenie na czynniki szkodliwe. Kluczowe z punktu widzenia prawa pracy jest nie tylko rejestrowanie szkodliwych czynników w miejscu pracy, ale również informowanie pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Koszty przeprowadzenia szczepień ochronnych (wraz ze szczepionkami) w sytuacji wykonywania pracy w narażeniu na działanie szkodliwych czynników biologicznych ponosi pracodawca, z wyjątkiem szczepień przeciw WZW B dla osób wykonujących zawód medyczny, które są finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Dlatego działania realizowane przez samorządy, jak również szeroko rozumianych pracodawców, są tak ważne i potrzebne.
Honorowy Patronat nad wydarzeniem objął Marszałek Województwa Opolskiego Pan Andrzej Bula.